Các nhà khoa học của Trường Đại học Tây Bắc, Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội và Vườn thú Cologne (Đức) vừa phát hiện một loài thằn lẵn ngón mới với mẫu thu ở huyện Thuận Châu và Quỳnh Nhai (tỉnh Sơn La) và huyện Tủa Chùa (tỉnh Điện Biên).
Các nghiên cứu đã tiến hành so sánh đặc điểm hình thái và phân tích mối quan hệ di truyền giữa loài mới với các loài cùng giống phân bố ở Việt Nam, Mi-an-ma, Thái Lan, Ma-lay-si-a, Lào và Căm-Pu-Chia. Phát hiện này được công bố trên Tạp chí Zootaxa (số 4544 (3): 360–380, tháng 1/2019).
Loài mới được đặt tên theo địa điểm thu mẫu chuẩn là vùng Tây Bắc Việt Nam.
Loài Thằn lằn ngón tây bắc (Cyrtodactylus taybacensis Pham, Le, Ngo, Ziegler & Nguyen) có kích thước lớn, chiều dài thân (SVL) có thể tới 97.5 mm; 13–16 hàng nốt sần trên lưng; 30–38 hàng vảy bụng; 11–13 vảy dưới đùi nở rộng; con đực có 11–13 lỗ trước huyệt; ở con cái có 5 hoặc 15 vệt lõm trước huyệt; 2–3 nốt sần sau huyệt; 16–20 bản mỏng dưới ngón chân thứ IV; đầu với các đốm nâu lớn hình ô van; có 5 băng nâu ngang trên lưng; vảy dưới đuôi nở rộng.
Cách đây hơn một năm (10/2017) nhóm nghiên cứu cũng đã phát hiện và mô tả mới loài Thằn lằn ngón sơn la (Cyrtodactylus sonlaensis) với mẫu thu ở huyện Phù Yên (tỉnh Sơn La), phát hiện và mô tả loài mới này đã nâng tổng số loài thạch sùng ngón hiện biết ở tỉnh Sơn La lên 4 loài và lần đầu tiên phát hiện giống Cyrtodactylus có ở tỉnh Điện Biên.
Đây là nhóm thằn lằn thường sống trên núi đá vôi, có hình thái đẹp, có thể sử dụng để làm cảnh, tham quan, quảng bá phát triển du lịch sinh thái… Vùng Tây Bắc, là nơi có địa hình đồi núi phức tạp, với nhiều dãy núi đá vôi khác nhau, đây chính là điều kiện môi trường cho nhóm loài này sinh sống, do vậy các nghiên cứu tiếp theo rất có thể sẽ phát hiện thêm loài mới ở nhóm thạch sùng ngón này.
Mẫu chuẩn loài Cyrtodactylus taybacensis, mẫu đực
(ảnh Phạm Văn Anh)
Mẫu chuẩn phụ loài Cyrtodactylus taybacensis, mẫu cái
(ảnh Phạm Văn Anh)
