Năm học 2016 - 2017 khởi động với nhiều hoạt động giáo dục và đào tạo đan xen, trong đó sự đồng thuận về tư tưởng trong toàn trường sẽ tạo động lực thúc đầy việc thực hiện nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường. Từ sau khi hội nghị cán bộ viên chức thành công rất tốt đẹp, hội nghị đã có nghị quyết gửi đến các đơn vị trong toàn trường, các đại biểu dự hội nghị đã đem không khí của hội nghị đến với cán bộ, viên chức trong toàn trường.
Để đồng thuận đòi hỏi mỗi cán bộ, viên chức, học sinh, sinh viên cần hình thành cho mình một “liệu trình” tư tưởng trong đó chứa đựng nhiều khía cạnh của cuộc sống để luôn ứng phó với thực tiễn - đó cũng chính là 1 khía cạnh của công tác tư tưởng.
Trao đổi về công tác tư tưởng và giáo dục chính trị tư tưởng, tôi nghĩ về phong cách của lãnh tụ Hồ Chí Minh mà tôi luôn thấm nhuần: nói gì, viết gì phải dựa vào đối tượng nghe. Vận dụng trong Nhà trường theo phong cách của Người, mỗi cán bộ quản lý ở từng đơn vị cần căn cứ vào đối tượng cán bộ, viên chức, học sinh, sinh viên do mình quản lý để làm công tác tư tưởng.
Theo nhận thức của tôi, tư tưởng là chuỗi giá trị vô tận, muôn hình, vạn trạng, nó phản ánh nét người và nết người, đó cũng chính là sự tự do tư tưởng, mọi người có quyền suy nghĩ theo cách riêng của mình, trăm người trăm lối suy nghĩ và triệu người triệu suy nghĩ không hoàn toàn giống nhau. Và chính vì vậy trong bất cứ một công cuộc xây dựng thể chế chính trị nào thì một đảng chính trị hay một dân tộc đều phải đưa ra “Giải pháp về công tác tư tưởng” như một công cụ, phương tiện để hướng chuỗi giá trị vô tận, muôn hình, vạn trạng ấy về một mối thành “hệ tư tưởng thống nhất” chỉ dẫn.
Chúng ta đang sống, làm việc theo hiến pháp và pháp luật, đã và đang đóng góp cùng với xã hội rất nhiều công lao hữu ích, theo đó chính chúng ta cũng đang được hưởng lợi từ chính công lao của chúng ta. Các thế hệ thầy cô đi trước vượt qua rất nhiều gian khổ để xây dựng, gìn giữ được mái trường như hôm nay, nếu bạn trẻ nào có chút suy nghĩ bỏ qua quá khứ vì quá khứ đang cản đường mình thì hãy loại ngay ra khỏi đầu suy nghĩ đó. Nhà trường có một cơ ngơi khang trang, nhiều thế hệ thầy cô, thế hệ sinh viên đã trưởng thành từ mái trường của chúng ta. Đó là nỗ lực của tập thể, sự cố gắng của từng người, là minh chứng về sự hưng thịnh của đất nước nói chung, sự phát triển của nhà trường nói riêng để chúng ta cùng được sống cuộc sống của ngày hôm nay, tiếp bước trong mai sau.
Xu thế toàn cầu hoá trên thế giới đặt ra nhiều vấn đề đối với công tác tư tưởng hiện nay. Có thể khẳng định công tác tư tưởng trong Nhà trường những năm qua đã được quan tâm chỉ đạo trên nhiều phương diện, cả nội dung và hình thức, đạt được những kết quả khá nổi bật, cụ thể:
- Các cấp uỷ nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác tư tưởng trước yêu cầu mới, trong xu thế hội nhập, xây dựng và củng cố khối đoàn kết, thống nhất trong toàn trường, yên tâm, tin tưởng vào sự nghiệp xây dựng đất nước bền vững.
- Lực lượng tham gia làm công tác tư tưởng từ cơ sở đã cộng đồng trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ trong chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác tư tưởng, bám sát cơ sở để nắm bắt diễn biến tư tưởng, chủ động giải quyết những vấn đề bức xúc. Ví như sau hội nghị cán bộ, công chức, viên chức năm học, các đại biểu đều trở về đơn vị của mình để giải thích, để trả lời chất vấn của đồng nghiệp, của học sinh, sinh viên, các đại biểu đều là những người có trách nhiệm và có quyền làm công tác tư tưởng.
- Đối tượng làm công tác tư tưởng trong Nhà trường nói chung là đồng thuận trên quan điểm tạo thế và lực xây dựng - phát triển nhà trường. Sự không đồng thuận chỉ là ở những lĩnh vực, vấn đề nhỏ lẻ, do nhiều nguyên nhân mà thực ra từ cấp cơ sở chắc chắn đã có sự phân tích, hôm nay, ngày mai nữa… chúng ta vẫn đang đồng hành để tiếp tục tìm kiếm giải pháp.
Trong năm học mới để tiếp tục nâng cao sự đồng thuận về tư tưởng, vượt qua nhiều trở ngại, có những trở ngại phải đối mặt lâu dài như vấn đề tuyển sinh, vấn đề tiết kiệm chi tiêu, vấn đề việc làm…. Từ kinh nghiệm nhiều năm làm rất nhiều việc, tiếp cận với nhiều đối tượng, theo tôi chúng ta cần quan tâm trong công tác tư tưởng theo 2 nội dung chủ yếu: Nhận thức và trách nhiệm, cụ thể như sau:
* Về nhận thức:
- Thứ nhất, cần khẳng định tư tưởng đúng sẽ là khởi nguồn cho hành động đúng, chính vì vậy phải xác định rõ: công tác tư tưởng hay giáo dục tư tưởng chính trị là nhiệm vụ của mỗi công dân (ở trường ta là của từng đảng viên, từng cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên), không chỉ là nhiệm vụ của cán bộ lãnh đạo hay quản lý.
- Thứ hai, mỗi cán bộ, viên chức cần định hình vị trí của mình đang ở chỗ nào để tham gia làm công tác tư tưởng: là cán bộ chuyên môn, chấp hành kỷ luật lao động, tự giác thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, hưởng thụ những giá trị thu được do mình tham gia mà không phải băn khoăn, ngại ngần, chính là họ đã tự làm tốt công tác tư tưởng của chính mình mà không làm khó cho người lãnh đạo, quản lý, như thế mới chính là dân chủ đích thực. Từ thực tế đã có nhiều tấm gương thầy, cô giáo, cán bộ viên chức đã nhận thức vị trí công tác của mình để làm được những việc rất đáng giá, nhiều tấm gương các thầy cô từng nâng đỡ các học trò khi các em còn lười biếng trong học tập, rèn luyện để dìu dắt các em từng bước trên con đường tạo lập hành trang cho tương lai, những tấm gương cán bộ viên chức tìm đến tận gia đình sinh viên để động viên các em thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân…. Đó là những “Việc tử tế” trong đời thường cần nhân rộng tại các Nhà trường, điều đó không nằm ngoài vấn đề tư tưởng thông suốt.
- Thứ ba, sự hiểu biết (bao gồm cả tri thức và thực tiễn) làm nên một phần tính cách con người, còn vị trí làm việc lại mang cho chúng ta cơ hội thể hiện sự hiểu biết bằng hành vi và ứng xử, trên tinh thần ấy mỗi chúng ta dù là Tiến sĩ, Phó giáo sư, Thạc sĩ, cử nhân, hay là người lao động bình thường đều phải nâng cao nhận thức của mình về pháp luật về các quy định của pháp luật, ví như, đảng viên phải biết Điều lệ Đảng, cán bộ công chức, viên chức phải biết Luật công chức, viên chức, đoàn viên phải biết Điều lệ Đoàn - đó là cái gậy, là bộ công cụ của chúng ta để làm công tác tư tưởng. Ở trường ta bộ công cụ này cũng đã được dần dần hoàn thiện để đáp ứng với sự thiên biến nhiều chiều của xã hội.
- Thứ tư, năng lực tiếp cận thông tin và phân tích, xử lý thông tin được coi như giải pháp đặc trưng của mỗi người khi làm công tác tư tưởng. Thực tế chúng ta phải tiếp cận rất nhiều thông tin, có thông tin trái chiều, có thông tin thuận chiều, phải học cách để nhận diện thông tin chính diện, phản diện là vấn đề mà những người tham gia làm công tác giáo dục tư tưởng chính trị cần phải nâng cao, muốn nâng cao cần phải giữ vững lập trường, nắm vững quan điểm của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, trên cơ sở đó phân tích, nhận diện thông tin, nâng cao năng lực giải trình, giải thích cho đối tượng. Hàng ngày hãy xem, hãy đọc tin tức thời sự để biết ta, biết mình, biết thế giới đó đây, quan sát thế giới chuyển động nhiều chiều, luôn vận dụng “Ngũ tri” trong văn hoá phương Đông: “biết mình, biết người, biết chừng mực, biết thời thế, biết biến đổi” nâng cao nhận thức, xây dựng bản lĩnh - đó là việc nên làm của mỗi cá nhân góp phần cùng cộng đồng.
* Về tinh thần trách nhiệm
- Thứ nhất, chúng ta hãy nhìn thẳng vào thực tế yêu cầu triển khai nhiệm vụ năm học, chúng ta gặp rất nhiều khó khăn, tuyển sinh tiếp tục ít đi, kinh phí bắt đầu hạn hẹp…, nếu lúc nào cũng chỉ kêu ca, phàn nàn thì chẳng ích gì, bản lĩnh của người lãnh đạo, quản lý khi ứng phó với rất nhiều khó khăn là ở chỗ phải điều hành công việc bình thường trong cả những khi điều kiện bất thường. Người quản lý cần giao nhiệm vụ, đôn đốc, kiểm tra, giám sát công việc thường xuyên, tránh quan liêu, xa rời thực tế trong chỉ đạo công việc. Bản lĩnh của những người trực tiếp thi hành công vụ là ở chỗ càng khó khăn càng phải kiên trì sáng tạo để khắc phục trên tinh thần “cái khó sẽ ló cái khôn”.
- Thứ hai, cần phải học hỏi không ngừng, luôn học hỏi để mở rộng giao lưu, mở rộng các mối quan hệ: ví như ngay đầu năm học Hội sinh viên dù không được Nhà trường duyệt hỗ trợ kinh phí để tổ chức Chương trình giao lưu chào Tân sinh viên, nhưng những người trẻ đã có ngay giải pháp tìm kiếm nhà tài trợ để tổ chức được một hoạt động thường niên theo kế hoạch. Đoàn Thanh niên bắt đầu từ một tinh thần khởi nghiệp sôi động chung của cả nước, đã chủ động mở mang các mối quan hệ, tự tạo ra cơ hội cải tiến, sáng tạo hoạt động của tuổi trẻ năm nay phải hơn được năm trước. Khoa Lý luận chính trị, khoa Sử - Địa ngay đầu năm học đã liên hệ được những hợp đồng nghiên cứu, hội thảo… để có thêm việc làm cho cán bộ, viên chức. Niềm tin vào những cán bộ của chúng ta, nhất là những người tuổi trẻ chính là điều cốt yếu để làm tốt công tác tư tưởng, chúng ta đã, đang cố gắng xây dựng, duy trì niềm tin từ mỗi người trở thành lâu đài tư tưởng rộng lớn và vững chãi. Đó là điều không thể phủ nhận.
Thứ ba, vun đắp niềm tự hào về mái trưởng đã qua hơn 55 năm xây dựng và phát triển để thấy chúng ta luôn có động lực từ nhiều phía. Từ kinh nghiệm của bản thân, tôi nghiệm ra rằng sự học không bao giờ thừa, sự trải nghiệm trong khó khăn gian khổ không kể hết được từ các thế hệ thầy, cô đã tạo sức bật cho những thế hệ “Học trò vàng” của Nhà trường trưởng thành, dù không một quyết định dấu đỏ nào tôn vinh công trạng và danh hiệu “vàng”, nhưng đó là niềm tự hào các thế hệ thầy cô dành tặng cho các thế hệ học sinh, sinh viên và mái trường chúng ta hiện nay. Luôn nhân rộng niềm tự hào từ những sự kiện rất nhỏ, ví như trong dịp kỷ niệm 55 năm thành lập trường, khi tôi viết một vài cảm xúc của mình đăng trên Websie của Trường, rất nhiều thầy cô gọi điện, nhắn tin nói rằng rất tự hào, rất cảm động và họ tặng các thế hệ học trò danh hiệu mà tôi vừa nói ở trên. Với niềm tự hào sẽ có động lực lớn để tiếp tục trong mọi hoàn cảnh.
Thứ tư, nên nhắc lại quá khứ một chút, trong lịch sử nước ta thời còn là thuộc địa của Thực dân - Đế quốc đã từng ghi nhận “Nhà tù nhiều hơn trường học”, cả dân tộc thời đó đứng trước một thực tế: một dân tộc dốt là một dân tộc yếu. Ngày nay, nếu mỗi chúng ta, mỗi nhà trường không đóng góp cùng xã hội để giáo dục các thế hệ con em mình, nếu con em chúng ta không được học, không có môi trường để học đến nơi đến chốn, sống tự do, buông thả, thì nguy cơ trong thể chế chính trị do chính chúng ta cầm quyền sẽ gia tăng tội phạm, sẽ bất ổn về an ninh, chủ quyền. Trong lịch sử cách mạng nước ta có phong trào “Vô sản hoá” của những chiến sĩ cách mạng, họ không nề hà khó khăn, gian khổ để chiến đấu, nhiều chiến sĩ hi sinh tính mạng đấu tranh cho độc lập của Tổ quốc, vì tự do của nhân dân. Ngày nay chúng ta có phong trào “Xã hội hoá học tập” tạo cơ hội cho tất cả mọi người tiến bộ, nhìn lại đội ngũ của chúng ta với hơn 40 Tiến sĩ, hơn 300 Thạc sĩ… đó chính là kết quả của phong trào “Xã hội hoá học tập”, tôi nghĩ rằng muốn làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, mỗi người chúng ta tự mình luôn luôn phải học tập hay nói cách khác là “Học trò hoá” chính mình như giá trị xưa ông cha ta đã dạy “học Thầy không tày học bạn”. Học cao, hiểu biết sâu tinh thần trách nhiệm càng phải cao, phải trải nghiệm trong nhiều môi trường để tiến bộ.
Thứ năm, để hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học, cùng với việc xây dựng “xã hội học tập” rất cần phải “xã hội hoá các hoạt động giáo dục”, “xã hội hoá môi trường giáo dục” bắt đầu từ trong các Nhà trường nhằm huy động mọi nguồn lực tham gia các hoạt động giáo dục với tinh thần trách nhiệm cao, nỗ lực vượt khó trên tinh thần càng khó khăn càng phải đồng thuận cao.
Trao đổi, để chia sẻ kinh nghiệm, để bàn bạc tìm kiếm giải pháp tạo động lực, tạo sức bật cho năm học với những khó khăn nhiều mặt. Trong khó khăn có thể nảy sinh nhiều vấn đề tư tưởng, nếu như bây giờ, xuất hiện một số tư tưởng vị kỷ, trái chiều cũng là lẽ được nhiên, đừng vội lo lắng quá, nhưng cũng không được chủ quan. Công tác tư tưởng không thể cầu toàn trong một chốc, một lát là giải quyết ngay được, cần có thời gian, phải tiếp tục làm những gì chúng ta đã từng làm trước đây, nâng tầm hơn lên, sáng tạo hơn lên. Từng người nỗ lực, tập thể nỗ lực thì sẽ thành công. Mong rằng toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên toàn trường khởi động năm học với tinh thần đồng thuận cao nhằm tạo không khí thi đua sôi nổi, nhiệt huyết, tâm huyết để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm học./.