Cách mạng tháng Tám thành công, chính quyền dân chủ nhân dân non trẻ của ta phải đương đầu với nhiều kẻ thù cùng một lúc. Ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, thực dân Pháp đã mở rộng cuộc chiến tranh xâm lược. Chúng âm mưu chia cắt lâu dài đất nước ta, dựng lên chế độ “Nam Kỳ tự trị” với một chính phủ bù nhìn tay sai. Ở miền Bắc, 20 vạn quân Tưởng lấy danh nghĩa đồng minh tràn vào tước vũ khí quân Nhật. Chúng kéo theo bọn tay sai Việt Nam Quốc dân đảng, Việt Nam cách mạng đồng minh hội… về nước, hòng chiếm lấy chính quyền. Ỷ thế bọn Tưởng, những tên Việt gian hoành hành phá hoại tổng tổng tuyển cử và gây ra nhiều vụ cướp của, giết người rất dã man.
Mặc đầu bọn chúng dùng nhiều thủ đoạn bỉ ổi để đe dọa và xuyên tạc, nhân dân các nơi vẫn phân biệt được trắng đen, bày tỏ niềm tin tưởng vào những đại biểu Việt Minh và những người yêu nước chân chính. Nhân dân Hà Nội rất phấn khởi khi được tin Hồ Chủ tịch ứng cử ở Thủ Đô; 118 vị đại biểu các tầng lớp nhân dân ở ngoại thành Hoàng Diệu (tức Hà Nội) đã gửi thư “đề nghị cụ Hồ Chí Minh không phải ứng cử trong cuộc tổng tuyển cử này và suy tôn cụ là Chủ tịch vĩnh viễn của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa”. Hồ Chủ tịch đã gửi lời cảm tạ và nói “Tôi là một công dân nước Việt nam Dân chủ Cộng hòa nên không thể vượt qua thể lệ tổng tuyển cử đã định”. Trong lời phát biểu ngày 5/1/1946, Người kêu gọi “Ngày mai là một ngày sẽ đưa quốc dân ta đến con đường mới mẻ. Ngày mai là một ngày vui sướng của đồng bào ta, vì ngày mai là ngày Tổng tuyển cử, vì ngày mai là ngày đầu tiên trong lịch sử Việt Nam mà nhân dân bắt đầu được hưởng quyền dân chủ của mình”
Từ sáng sớm ngày 6/1/1946, nhân dân Hà Nội đã nô nức đi bỏ phiếu với nét mặt hân hoan, áo quần tươi sắc. Hồ Chủ tịch cầm trong tay tấm Thẻ cử tri số 305 và các vị trong Chính phủ cũng ăn mặc chỉnh tề, cùng đi bỏ phiếu với nhân dân tại các trụ sở khu phố.
Ngày 2/3/1946, Quốc hội họp kỳ thứ nhất. Đây là quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, bao gồm 403 đại biểu (có 333 đại biểu được bầu), trong đó 87% là những người xuất thân từ công nhân, nông dân, viên chức và quân nhân cách mạng. Lần đầu tiên ở nước ta và ở cả vùng Đông Nam Á, xuất hiện một quốc hội thật sự dân chủ, được bầu theo nguyên tắc phổ thông đầu phiếu trực tiếp và bỏ phiếu kín. Thắng lợi của cuộc tổng tuyển cử thể hiện niềm tin sắt đá vào sự lãnh đạo của Đảng và Hồ Chủ tịch. Nó thể hiện sức mạnh đại đoàn kết của dân tộc trong cuộc chiến đấu chống ngoại xâm, đập tan bọn phản động, xây dựng chế độ xã hội mới. Quốc hội đã công nhận Chính phủ liên hiệp kháng chiến do Hồ Chủ tịch đứng đầu. Trong lời bế mạc kỳ họp thứ nhất, Người nói: “Chúng ta cùng hứa với nhau rằng Quốc hội họp lần này là Quốc hội Kháng chiến và Chính phủ cử ra là Chính phủ Kháng chiến. Tôi mong rằng Quốc hội họp lần sau sẽ là Quốc hội Thắng lợi và Chính phủ Thắng lợi”.
Người đại biểu Quốc hội mang tấm Thẻ cử tri số 305 đã xứng đáng với niềm tin của nhân dân, đã hoàn thành vẻ vang trách nhiệm của người công dân số Một, đã hiến trọn đời mình cho sự nghiệp quang vinh của cách mạng, đó là Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Sơn La, ngày 15/5/2016
PGS.TS. Phạm Văn Lực