Sinh thời, Bác Hồ kính yêu của chúng ta đã từng nói: “Việt – Lào hai nước chúng ta, tỉnh sâu hơn nước Hồng Hà – Cửu Long”. Ngày nay, quan hệ đặc biệt đó được Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước đánh giá là tài sản vô giá, là nguồn sức mạnh, là nhân tố đảm bảo thắng lợi của cách mạng Việt Nam và Lào. Thủy chung, son sắt và thắm tình anh em, đó là những cảm nhận của mỗi người dân Việt Nam và Lào đối với mối quan hệ của hai nước.
Việt Nam và Lào là hai quốc gia cùng nằm trên bán đảo Đông Dương, có chung đường biên giới, với chiều dài 2.337,459 km. Nhiều dải núi, dòng sông như là tài sản chung mà thiên nhiên ban tặng cho hai quốc gia. Đó là cơ sở đầu tiên để tạo nên mối quan hệ gắn bó, keo sơn.
Hai dân tộc cùng có những nét tương đồng trong văn hóa, lịch sử, cùng có chung một kẻ thù, đó là thực dân Pháp. Năm 1858, thực dân Pháp nổ súng xâm lược Việt Nam, biến Việt Nam thành thuộc địa, năm 1893, Lào cũng trở thành thuộc địa của Pháp. Nhân dân Lào, nhân dân Việt Nam cùng phải kề vai sát cánh để đấu tranh giành độc lập. Cách mạng tháng Tám thành công, ngày 2/9/1945, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời. Tháng 8 năm 1945, cách mạng Lào thành công, ngày 12/10/1945, Lào tuyên bố độc lập. Nhưng sau đó cả Việt Nam và Lào lại cùng có chung một kẻ thù là đế quốc Mỹ. Hai dân tộc lại kề vai sát cánh đấu tranh giành độc lập. Ngày 30/4/1975, nước Việt Nam hoàn toàn giải phóng và ngày 02/12/1975, nhân dân Lào cũng giành được độc lập, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào ra đời.
Tình cảm, ý chí, nghĩa tình thủy chung son sắt của hai dân tộc đã được đâm chồi nảy nở từ đây. Trong lịch sử quan hệ quốc tế từ xưa tới nay, quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam là một điển hình, một tấm gương mẫu mực, hiếm có về sự gắn kết bền chặt, thuỷ chung, trong sáng và đầy hiệu quả giữa hai dân tộc đấu tranh vì độc lập, tự do và tiến bộ xã hội.
Quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam phát triển từ quan hệ truyền thống, do Chủ tịch Hồ Chí Minh xây dựng nền móng và chính Người cùng đồng chí Kayxỏn Phômvihản, đồng chí Xuphanuvông và các thế hệ lãnh đạo hai Đảng, hai Nhà nước, nhân dân hai nước dày công vun đắp; đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương, Đảng Nhân dân Cách mạng Lào và Đảng Cộng sản Việt Nam. Quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam trải qua nhiều thử thách khắc nghiệt, đầy hy sinh, gian khổ vì độc lập, tự do, hạnh phúc của hai dân tộc và nhân dân hai nước, đã trở thành quy luật sống còn và sức mạnh kỳ diệu đưa tới nhiều thắng lợi vĩ đại của Việt Nam và Lào trong đấu tranh giải phóng dân tộc, trong xây dựng và bảo vệ đất nước, cùng phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Đối với nhân dân hai nước Việt Nam, Lào, quan hệ đặc biệt được coi là lẽ sống, là tình nghĩa ruột thịt thân thiết, trước sau như một, dù gian nan nguy hiểm đến chừng nào cũng không thể chia tách được.
Hiểu được mối tình thủy chung son sắt đó, giáo viên và sinh viên khoa Sử Địa luôn trân trọng và muốn làm được nhiều việc hơn để vun đắp cho tình cảm sâu nặng đó. Khoa đã hưởng ứng cuộc thi “tìm hiểu lịch sử quan hệ đặc biệt Việt Nam – Lào do Đảng ủy trường Đại học Tây Bắc tổ chức và đạt được nhiều kết quả. Khoa có số bài được gửi đi dự thi cấp tỉnh nhiều nhất trong toàn trường. Nhiều bài có chất lượng cao, có sự đầu tư tâm huyết. Kết quả Khoa đã có 8/50 bài được giải. Trong đó có 01 giải nhất của tác giả Đỗ Thúy Mùi, 03 giải Ba của Nguyễn Thị Hồng Nhung, Hoàng Diễm Lệ, Tòng Thị Nguyên và 04 giải khuyến khích.
Kết quả nói trên đã phản ánh được những tình cảm sâu nặng của giảng viên, sinh viên khoa Sử Địa đối với nước bạn Lào và các bạn sinh viên Lào. Cuộc thi còn giúp cho các bạn sinh viên hiểu biết sâu sắc hơn những tình cảm sâu nặng đã được các thế hệ cha anh tạo dựng nên. Hy vọng, những tình cảm ấy ngày được nhân lên bằng việc giảng dạy, giúp đỡ chia sẻ nhiều hơn cho các bạn sinh viên Lào.